آوای پرندگان از خوش ترین و دلنوازترین موسیقی ها در طبیعت است.
آیا تاکنون دهکده ی با صفایی را دیده اید؟ حتما” به یاد دارید که چگونه پرندگان از هر گوشه ای آوا سر می دهند و چنان آوایشان را در هم می پیچند که گویی هر یک یار خود را از گوشه ای فرا می خواند.
حقیقت آن است که پرندگان نیز، مانند بسیاری از حیوانات دیگر، با هم حرف می زنند. البته گاهی نیز آوای پرندگان فقط جیغ و فریادی حاکی از خوشحالی است، درست مانند اصواتی که ما نیز در چنین مواردی از خود درمی آوریم. اما بیشتر اوقات، آواز پرندگان معانی مخصوصی دارد که خود میان یکدیگر رد و بدل می کنند.
گاهی مرغ صدایی درمی آورد و با آن جوجه هایش را از وجود خطری آگاه می سازد. آنگاه می بینیم که همه ی جوجه ها قوز کرده، بی هیچ حرکتی به زمین می چسبند. پاسی که گذشت مرغ دوباره صدایی درمی آورد که با آن جوجه ها متوجه رفع خطر می شوند و با شتاب گرد مادر خود جمع می شوند.
پرندگان وحشی که در شب کوچ می کنند، فریادهایی برمی آورند. این برای آن است که افراد گروه از هم پراکنده نشوند و یا اگر یکی از مرغان راه را گم کرده دنبال صدا را بگیرد و به یاران خود بپیوندد.
با این همه، زبان مرغان با زبان ما خیلی فرق دارد. ما برای فهماندن منظور خود، باید کلماتی را به کار بریم. کلماتی که باید قبلا” از دیگران آموخته باشیم، وگرنه هرگز نمی توانیم حرف بزنیم. ولی پرندگان هرگز اینگونه زبان نمی آموزند. بلکه به کمک غریزه است که آنها همه چیز را یاد می گیرند.
در آزمایشی که برای اثبات این موضوع انجام گرفت چند جوجه ی مرغ را از پدر و مادر خود جدا نگاه داشتند. پس از ماهها که این جوجه ها بزرگ شدند، توانستند صداهای لازم را از خود دربیاورند. درست مانند جوجه هایی که در کنار پدر و مادر خود بزرگ شده بودند.
ولی این سخن معنایش آن نیست که پرندگان هرگز قادر به فراگیری صداهای جدید نمی باشند. مرغ مقلد مرغی است که نامش روی خودش است. همین گونه اگر گنجشک را با یک قناری تربیت کنند، کم کم خواهد توانست که مانند قناری آواز بخواند.
قناری نیز اگر با یک بلبل بزرگ شود می تواند آواز او را تقلید کند. طوطی را نیز همه می شناسیم که چقدر خوب صدای دیگران را تقلید می کند. بنابراین، با آنکه پرندگان آواز اصلی خود را بطور مادرزاد بلد هستند، ولی استعداد فراگیری صداهای دیگر را نیز دارند.
جالب تر آنکه در میان پرندگان لهجه های گوناگونی مشاهده می شود. یعنی صدای پرندگانی که همه از یک جنس می باشند، در نقاط مختلف جهان، با هم فرق می کند. بنابراین، آوای پرندگان تا حدودی تحت تأثیر محیط زندگیشان نیز قرار دارد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 3
