اگر شما مدتی از وقت خود را نزدیک دریا بگذرانید ملاحظه خواهید کرد که در روز آرام تعداد موج ها در آب خیلی کم است. ولی در روزهای باد و طوفانی امواج زیادی دیده می شود. البته این موضوع، دلیل بوجود آمدن امواج را در آب بیان می نماید، که بر اثر وزش باد می باشد. موج یک نوع راه ارتباطی است که به وسیله آن قسمتی از انرژی از یک سمت آب به سمت دیگر حرکت می کند. بنابراین یک نوع نیرو و یا انرژی بایستی موج را شروع کند، و باد است که این انرژی را در آب به حرکت درمی آورد.
وقتی به حرکت امواج بنگرید. که یکی پس از دیگری حرکت می نمایند. به نظر می رسد که آب به طرف جلو حرکت می کند. ولی اگر تکه ای چوب شناور را در آب رها کنیم، خواهیم دید برخلاف تصور ما آب به جلو حرکت نمی کند و حرکت چوب عکس حرکت آن است. یعنی، چوب با امواج بالا و پایین می رود و فقط وقتی حرکت می کند که باد یا جزر و مد آنرا به حرکت درآورد. پس چه نوع حرکتی به هنگام موج صورت می گیرد؟
موج آب، اغلب عبارتست از بالا و پایین رفتن ذرات آب، یعنی حرکت آب به طرف ساحل پیش می رود. ولی ذرات آب با آن حرکت تغییر مکان نمی دهند.
همین که انتهای امواج در فاصله ای کوتاه به ساحل برخورد کند، به علت اصطکاک با زمین، حرکت قشر زیرین آن کند می شود و قسمت بالای موج به حرکت خود ادامه می دهد. در نتیجه امواج قشر بالا واژگون می شوند و به این ترتیب موج بزرگی بوجود می آورند.
در موج ذرات آب همچنان که باد آنها را می راند، به صورت دایره ای به طرف بالا و جلو حرکت می کنند. سپس همین که نیروی جاذبه توده های آب را پس زده و به سطح عمومی آنها رسانید ذرات مذکور به طرف پایین و عقب برگشته و به سطح معمولی خود برمی گردند. این رفت و برگشت، خود موج را به پیش می راند.
فاصله میان ارتفاع موج، طول موج نامیده می شود و قسمت پایین آن به نام سنگاب یا فضای بین دو موج معروف است.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 7
