وقتی می گوییم حیوانات با همدیگر حرف می زنند، مقصود ما آنست که آنها به وسیله ی علایم یا صداهایی، برای همدیگر، پیام می فرستند.
آری، حیوانات بدینگونه با یکدیگر سخن می گویند.
حرف زدن آنها هرگز مانند انسان نیست.
انسانها به وسیله ی حرف زدن، منظور خود را بهم می فهمانند. ولی حتی اینان نیز همیشه کلمات را بکار نمی برند. بلکه گاهی نیز از علایم و صداهایی مخصوص استفاده می کنند. مثلا” کسی که شانه ی خود را بالا می اندازد، می خواهد بفهماند که نسبت به مطلبی بی تفاوت است. سر تکان دادن و حرکت دست نیز از حرکاتی هستند که هر کدام برای فهماندن مطلبی به کار می آیند.
بسیاری از حیوانات نیز، برای فهماندن مطالب خود، نظیر همین کارها را انجام می دهند. هنگامی که مرغ فریاد می کشد، یا قوز می کند و قیافه ی وحشت زده ای بخود می گیرد، جوجه ها متوجه می شوند که مادرشان وجود خطری را به آنها آگاهی می دهد.
اسب با شیهه کشیدن یا با سم کوبیدن بر زمین، اسبهای دیگر را از منظور خود آگاه می کند.
برخی از حیوانات با کوچکترین حرکتی منظور حیوان دیگر را درک می کنند.
تنها پرش یک مرغ برفراز شاخه ای کافی نیست که مرغان دیگر را به حرکت و پرواز درآورد. ولی گاهی همین مرغ به گونه ای مخصوص از زمین به هوا برمی خیزد که مرغان دیگر از او پیروی کرده، ناگهان همه به پرواز درمی آیند.
سگ برای مخابره ی پیامهای خود، وسایل گوناگونی بکار می برد: عوعو می کند، زوزه می کشد، می غرد و گاهی هم ناله می کند.
سگ همچنین برای فهماندن منظور خود، پا را بلند می کند، یا دندانهای خود را نشان می دهد. سگها خود می دانند که این علایم چه معناهایی دارد.
حیوانات تنها به وسیله ی صدا و علایم برای همدیگر پیام نمی فرستند. بلکه گاهی با استفاده از حس بویایی نیز منظور خود را عملی می کنند. سگهای گله رابطه ی خود را به وسیله ی حس شامه حفظ می کنند. یعنی همدیگر را از راه بو کردن می شناسند.
می گویند میمون از همه ی حیوانات باهوش تر است. ولی او نیز برای حرف زدن زبانی گویاتر از سایر حیوانات ندارد.
میمونها با بکار بردن علایم و بسیاری از حرکات چهره شان، احساس شادی یا خشم خود را به همدیگر می فهمانند. میمون هرگز نمی تواند مانند انسان حرف بزند و کلمات را بکار برد.
بچه ی انسان باید حرف زدن را بتدریج بیاموزد. ولی حیوانات نیازی به آموزش ندارند و زبان خود را از نخستین روز بلدند. پس غریزه است که همه چیز را به آنها می آموزد.
حیوان بخوبی بلد است که چگونه صدا درآورد و از حرکات مخصوصی استفاده کند، هر چند قبلا” حیوان دیگری ندیده باشد تا به او درآوردن آن صدا یا حرکت را بیاموزد.
اما پرندگان آواز خواندن را باید بیاموزند. از این رو هرگاه یک طوطی را در میان چند قناری نگه داریم، می بینیم که او می کوشد مانند قناری ها آواز بخواند. در اینصورت طوطی بیچاره، بجای زبان مادری، زبان بیگانه ای را آموخته است!
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 3
