از گلها، گیاهان و میوه‌ها چگونه عطر میگیرند؟
علاقه به عطر و بوی خوش گلها تقریبا به اندازه عمر نژاد انسان‌ها سابقه تاریخی دارد. ظروفی که حاوی مقدار زیادی از خمیرهای روغنی آغشته به عطر بودند، از مقبره های مصریان باستان که حدودا در 5 هزار سال قبل می‌زیستند به دست آمده است.
عربها احتمالا اولین کسانی بودند که گلبرگ‌های گل سرخ را با آب تقطیر کرده و به این وسیله گلاب بدست آوردند و این عمل بیش از 1400 سال سابقه دارد.
روش بدست آوردن عطر
برای بدست آوردن عطر از گل سرخ دو راه مهم وجود دارد.
معمولی ترین راه جهت اینکار روش انفلوراژ نامیده میشود. در این روش ظرف‌های شیشه‌ای را در قالب‌های چوبی نهاده و سپس با چربی تصفیه شده خوک، می‌پوشانند و سپس گلبرگ‌ها را دسته دسته روی آن قرار میدهند.
گلبرگ‌های گل آنقدر جا به جا میشوند، تا اینکه چربی روی ظرف‌های شیشه‌ای، به قدر کافی اشباع شده و عطر گلها را جذب نماید.
روش جدیدتر آن است که محلول خاصی از نفت را مکرر، در داخل گلبرگ‌های گل به گردش در می‌آورند تا کاملا از عطر اشباع گردد. آنگاه محلول را به وسیله عمل تقطیر جدا نموده و با کمک الکل عطر خالص را بدست می‌آورند.
امروزه تنها گلها منبع تهیه عطریات نمی‌باشند. چوب‌های سرو ، صندل ، پوست دارچین و انواع دیگر صمغ‌ها از این نوع میباشند.
برگ‌های گوناگونی از قبیل: رزماری، واندر، پاچولی، نعنا، شمعدانی معطر، آویشن، بهار نارنج، عصاره لیمو، ریشه زنجبیل، زنبق نیز در عطر سازی مورد استفاده قرار میگیرند.
در میان خانواده بزرگ گلها؛ گل‌های سرخ، بنفشه، یاسمن، بهار نارنج، گل مریم، گل نسرین، از لحاظ خوشبویی، در درجه اول هستند.
تعداد کمی از عطریاتی که امروزه وارد بازار میشوند، شیره خالص گلها میباشند و اکثر آنها ترکیبی از اسانس طبیعی گل با مواد حیوانی و مصنوعی دیگر میباشند.
هم اکنون شیمیدان‌ها نیز اسانس‌های معطری تولید می‌نمایند که تهیه آنها در طبیعت غیرممکن است.
رنگ و بوی گلها از چیست؟
شگفت آنکه وقتی ما به گیاهی نگاه میکنیم، گل آن را می‌ستاییم بدون آنکه واقعا قصد و هدف ما دیدن گلِ گیاه بوده باشد.
اگر گل را چیزی با رنگ درخشان و جالبی تصور کنیم، که روی بوته گیاه میروید باید بگوییم که سخت در اشتباهیم.
برای مثال: گلبرگ‌های شگفته زغال اخته که در بهار باز میشوند، اصلا گلبرگ نیستند و همچنین غلاف سفید در گیاه کالاس گل نمی‌باشد.
شکوفه‌های نوعی گیاه مکزیکی به نام پوبن ستیا نمونه دیگری از برگ‌های رنگین هستند که در واقع گل حقیقی نیستند.
برعکس طره‌های ریشه‌دار نوک علف‌ها در واقع گل به شمار می‌آیند.
خوشه نرسیده گندم همان گل گندم است.
برطبق نظریه دانشمندان، گل یکی از قسمت‌های زاینده گیاه است که وظیفه آن تولید گرده و دانه یا هردوی آنها می‌باشد.
بنابراین تنها گیاهان دانه‌دار ، گل میدهند و فقط آن قسمت از گیاه را که رابطه نزدیکی با تولید دانه دارد گل به حساب می‌آید.
چه چیزی به گلها عطر و بو میدهد؟
وقتی مقداری از روغن‌های اسانسی در گلبرگ‌های گل پدید آید، دارای بوی خوشی میشود و این روغن‌ها در گیاه ارتباط کاملی با کیفیت رشد گیاه دارد.
ترکیبات شیمیایی این روغن‌ها خیلی پیچیده‌اند و تحت شرایط مخصوصی، تجزیه شده و تبدیل به روغن‌های فراری میگردند و به زودی تبخیر میشوند و در این حال است که بوی گل به مشام ما میرسد.
بوی عطری را که گلها از خود بروز میدهند بستگی به مواد شیمیایی و نوع روغن فرّار آن دارد.
یعنی اینکه ترکیبات مختلف شیمیایی تولید عطرهای مختلف می‌نماید.
این ترکیبات معطّر شیمیایی نه تنها در حل گیاهان وجود دارد بلکه در سایر قسمت‌های گیاه از جمله: برگ‌ها، پوست درخت، ریشه و میوه و دانه‌های آنها موجود می‌باشد.
به عنوان مثال: پرتقال و لیمو ، عطر را در میوه خود و بادام در مغز و دارچین در پوست خویش دارد.
چه چیزی به گلها رنگ میدهد؟
ماده‌ای که باعث رنگ قرمز، آبی، ارغوانی و بنفش و غیره در گل میشود، آنتوسیانین نام دارد.
این مواد رنگی در شیره سلول‌های گل حل میشوند. رنگ‌های دیگر گل از جمله: رنگ نارنجی، سبز و زرد براثر وجود مواد رنگی دیگری هستند.
این موارد عبارتند از: کلروفیل، کاروتن و غیره و هیچ رابطه شیمیایی بین این موارد وجود ندارد.
بنابراین می‌توان رنگ گلها را به مواد رنگی گل نسبت داد که آنتوسیانین و پلاستیدز نامیده میشوند و این دو گروه هستند که هریک سبب پدید آمدن رنگ‌های گوناگون در گلها میشوند.