صدها هزار سال پیش، یعنی پیش از آنکه انسانی در زمین وجود داشته باشد، ماهیانی در اقیانوس ها شناور بودند. در آن روزگار، ماهی کاملترین موجود زنده به شمار می رفت.
ماهی نخستین حیوان مهره دار بود که زودتر از سایر مهره داران پا به هستی نهاد. از آن زمان تاکنون پیوسته تکامل یافته و انواع بی شماری از آن پدید آمده است. ماهی های امروزی بسیار کم شبیه ماهی های نخستین می باشند.
ماهی ها بطور کلی، دراز قد و تقریبا” مخروطی شکل آفریده شده اند. بشر نیز کشتی و زیردریایی های خود را به شکل اندام ماهی ساخته است. زیرا چنین شکلی برای شکافتن بستر آب و پیشروی سریع در آن از همه مناسب تر است.
بیشتر ماهی ها از دم خود مانند موتور یک قایق استفاده می کنند. یعنی با کمک آن و بالچه ها در دریا راه روی می کند.
از ماهی شش دار که بگذریم بقیه ی ماهی ها به وسیله ی آبشش تنفس می کنند. اینگونه که نخست آب را از راه دهان می بلعند. بعد آن را از روی آبشش ها طوری عبور می دهند که اکسیژن آب برای تصفیه ی خونشان جذب شود.
البته به یاد داریم که انسان هم برای تصفیه ی خون خود اکسیژن هوا را می گیرد. پس از این مرحله، نوبت بازدم می رسد. ماهی برای بازدم، آبی را از آبششها عبور داده، از سوراخی از بدن خود خارج می کند. این سوراخ هم در کنار درپوش آبشش هایش قرار گرفته است.
اگر آب آلوده باشد ماهی می کوشد تا خود را به سطح آب برساند تا در هوای تمیز بیرون تنفس کند. ولی بیچاره آبشش هایش هرگز مناسب برای این کار نمی باشد. آخر ماهی که نمی تواند از هوا اکسیژن بگیرد.
ماهی از حیوانات سرد خون است. ولی مانند حیوانات دیگر رشته ی اعصاب دارد و درد را هم حس می کند. حس بساوایی ماهی بسیار قوی است. این حیوان با پوست خود حتی طعم خوراک را نیز می چشد.
ماهی حس بویایی هم دارد. در سوراخهای بینی اش که در داخل سرش نهفته دو اندام بویایی قرار گرفته است. افزون بر همه ی اینها، ماهی دو تا گوش هم دارد، ولی آنها کاملا” در درون سرش قرار گرفته اند و به همین دلیل به آنها «گوش درونی» می گویند.
رنگ اندام ماهی معمولا” در قسمت بالا تیره ولی زیر شکمش به رنگ روشن است. اینگونه او بهتر می تواند خود را از دید دشمن به دور نگاه بدارد. چون از بالا بنگریم ماهی را همرنگ با سطح آب دریا یا رودخانه می یابیم ولی چون از پایین یعنی از زیر شکم ماهی، نگاهش کنیم رنگی روشن دارد، درست همانگونه که سطح آب هم چون از درون نگریسته شود، روشن است.
بیش از 20 هزار نوع ماهی در جهان وجود دارد. اکنون خود بیندیشید که زندگی ماهیان تا چه اندازه متنوع و اسرارآمیز است.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 3
