اولین کتابخانه ای را که در مورد آن اطلاعاتی داریم در هشت هزار سال پیش وجود داشته است. مردم بین النهرین مردمی بودند که روی لوح های مرطوب با چوبی سه گوش به اسم کوینوس چیز می نوشتند از این رو نوشته های آنها به اسم کونیفرم یا خطوط میخی معروف است. لوحها را می پختند و ظریف ترین آنها را در جلدهایی از گل رس به منظور حفاظت آن قرار می دادند. امروزه هزاران از این لوحه ها که در قصرها و معابد نگهداری می شدند و به ترتیب موضوع قرار می گرفتند، کشف شده اند.
این مجموعه الواح که در قصرهای قدیم پیدا شده در حقیقت اولین کتابخانه های واقعی هستند. کتابخانه در مصر قدیم در معابد واقع بود و تحت حفاظت کاهنان قرار داشته است. مصریان بر روی صفحات پاپیروس می نوشتند، که بعدا” بصورت طومارهای طویلی به دور چوب پیچیده می شد و در صندوق یا در محفظه قرار می گرفت.
مشهورترین کتابخانه عهد قدیم، کتابخانه اسکندریه است، که در حوالی سیصد سال قبل از میلاد بوجود آمد. این کتابخانه در حدود هفتصد هزار حلقه پاپیروس داشت و به 120 طبقه گروه بندی شده بود.
پس از آنها رومی ها بودند که اول بار به فکر تأسیس کتابخانه عمومی افتادند. جولیوس سزار طرحی برای ایجاد یک رشته کتابخانه های عمومی تدوین کرده بود و به این جهت پس از وی کتابخانه عمومی جزو ضروریات زندگی رومی درآمد. ثروتمندان رومی توجه مخصوصی به تأسیس کتابخانه های عمومی برای استفاده مردم مبذول می داشتند و همچنین مجموعه ی بزرگی کتاب برای خود گردآوری می کردند. در قرن چهارم تعداد 28 کتابخانه ی عمومی در رم موجود بود.
وقتی مسیحیت آغاز شد، کتابخانه ها جزء کلیساها و دیرها گردید. کشیش ها کتابها را می خواندند و رونوشت برمی داشتند و اغلب کتابخانه ها که باقی ماندند در نتیجه ی سعی و اهتمام آنها بود.
وقتی کلیساهای بزرگ ساخته می شد (در اواخر عصر تاریکی) در قرون وسطی، کتابخانه های کوچکی در این کلیساها تأسیس می شد. دانشگاهها هم شروع به جمع آوری کتاب کردند. دانشگاههای پاریس، هایدلبرگ، و فلورانس مجموعه ای از کتابهای «زنجیر شده» داشتند. این بدان معنی بود که چون تهیه کتاب فوق العاده گران و مشکل بود، برای محافظت آنها کتابها را با زنجیر بهم می بستند.
در سال 1400 دانشگاه آکسفورد شروع به سازمان دادن کتابخانه خود کرد. این کتابخانه، که «بودلیان» نامیده می شود، بزرگترین کتابخانه دانشگاههای امروزی دنیاست.
کتابخانه های عمومی آنچنانکه امروزه شناخته شده اند بیش از یک صد سال از عمر آنها نمی گذرد. رهبران انگلیسی در قرن نوزدهم مردم را مکلف به حمایت از کتابخانه ها می کردند. بالاخره در سال 1850، پارلمان انگلیس قانونی گذراند مبنی بر اجازه تأسیس کتابخانه های عمومی و از آن وقت تعداد آنها در همه جا رو به ازدیاد و توسعه گذاشت.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6
