باستان شناسی تاریخچه مردمی را که در گذشته زندگی می کرده اند در دسترس ما می گذارد. باستان شناسان اشیاء و آثار این مردم اولیه را که از خود باقی گذاشته اند مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند.
در کار باستان شناسی دو رشته متمایز وجود دارد که هر رشته به آموزش ویژه ای نیازمند است. رشته اول عبارت از حفاری یا کندن نقاطی است که مردم اولیه در آنها زندگی می کرده یا فعالیت داشته اند. این کاری است که باید به آرامی و دقت انجام شود. رشته مزبور همچنین شامل نگه داری سوابق کاری است که انجام گردیده است.
دومین رشته باستان شناسی عبارت از بررسی و مطالعه هر چیزی است که در اثر حفاری بدست می آید، و سپس تشریح کلیه این چیزها به نحوی که اطلاعاتی واضح و قابل درک در دسترس علاقمندان و پژوهش گران بعدی گذاشته شده و مورد استفاده قرار گیرد. وقتی که هر دو رشته کار به اتمام رسید، آنوقت باستان شناس می تواند تاریخچه و داستان مردم زمانهای گذشته را بنویسد.
البته این تاریخچه و داستان هرگز نمی تواند کامل باشد زیرا فقط بر مبنای اشیاء و آثاری که از مردمان اولیه باقی مانده اند، استوار گردیده است.
غالبا” این اشیاء عبارت از همان چیزهایی بوده که هر روز مورد استفاده بوده اند، بقایای خانه ها، ابزار و ادوات، جواهر آلات، بشقاب و سایر ظروف و انواع عروسک ها و نیز استخوان حیواناتی که بعنوان غذا مصرف می شده اند، از جمله اشیایی هستند که غالبا” کشف می شوند.
خیلی از چیزهایی را که مردمان اولیه دور می انداخته اند به وسیله باستان شناسان کشف نمی شوند. برای مثال، اشیایی که از چرم، چوب، پارچه، پشم یا حصیر ساخته شده بوده اند، باقی نمانده اند زیرا این مواد از بین رفتنی می باشند.
در ضمن ما هرگز نمی توانیم بدانیم که آیا مردمان قدیم هنرمند بوده اند یا نه، زیرا پارچه های زیبای دست بافت آنها و کارهای چوبی قشنگ شان نیز ممکن است که به مرور زمان از بین رفته باشند.
باستان شناسی هنگامی شروع شد که مردم درباره چگونگی اتفاقات و پدیده های زمانهای گذشته کنجکاو شدند. در قرن پنجم قبل از میلاد، یک مورخ یونانی به نام «هرودوت» وقتی از مصر بازدید نمود، نسبت به بررسی مجسمه های قدیمی علاقه پیدا کرد. ولی به نظر می رسد که پس از زمان یونانیها این نوع حس کنجکاوی از بین رفته باشد.
در سال 1500 میلادی مسافرینی که به یونان و ایتالیا سفر می کردند، به مجسمه های قدیمی توجه نموده و علاقه پیدا کردند. بعد ایتالیایی ها جستجوی خود را در میان ویرانه های قدیمی شروع نموده اند. آنها انواع سکه، گلدان و سایر اشیایی کشف نمودند. بدین ترتیب بتدریج مردم نسبت به حفاری و پی بردن به تاریخ گذشته علاقمند گردیده و علم باستان شناسی پدید آمد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1
