ترتیب شمارش ما چگونه آغاز شد؟

به نظر شما خیلی عادی می آید که اگر دو ریال پول داشته باشید و بخواهید دو ریال دیگر به آن اضافه کنید، در نتیجه دارای چهار ریال خواهید شد. ولی آیا می دانید که میلیون ها سال طول کشیده تا انسان به این طرز فکر رسیده است. در حقیقت، یکی از سخت ترین چیزها برای تعلیم کودکان مفهوم اعداد است.
در زمانهای قدیم، وقتی کسی می خواست بگوید چند حیوان دارد، هیچ ترتیب شماره ای برای این کار نداشت، آنچه او می کرد، این بود که به تعداد هر یک از حیوانات سنگی در کیسه می انداخت در نتیجه هر چه تعداد حیوانات بیشتر می شد تعداد سنگها هم زیادتر می گشت. به همین دلیل است که کلمه کلکولیت یا محاسبه از کلمه لاتین کالکولوس که به معنی سنگ می باشد، آمده است.
بعدها، انسان برای شمارش چوب خط را بکار برد. فقط یک خط برای هر شیئی که می خواست بشمرد می کشید. ولی هیچ کلمه ای برای گرفتن شماره نداشت.
قدم بعدی برای ترتیب شمارش رویه بکار بردن انگشتان بوده است. در این مرحله نیز کلمه ای داریم که با انگشت دست مربوط می شود. کلمه دیجیت به معنی رقم از کلمه لاتین دیجیتوس یعنی انگشت می آید و چون ما دارای ده انگشت هستیم، به این جهت در سیستم عددی ما رقم ده مبنای محاسبه قرار گرفته است.
ولی در زمانهای کهن یک سیستم شماره ای واحد در سرتاسر دنیا بکار نمی رفت. بعضی از سیستم های شمارش بر اساس 12 بود. دیگری بر اساس 60 و دیگری بر اساس 20 و باز هم پاره ای بر اساس 2 ،5 و8 بود.
روشی توسط رومی ها در دو هزار سال قبل اختراع شد که تا قرن شانزدهم مردم اروپا آنرا بکار می بردند. در واقع آنرا هنوز در ساعتها و برای نشان دادن سرفصل کتابها بکار می بریم، منتها سیستم پیچیده ای بود. سیستم شمارش امروزی ما توسط هندی ها در هزاران سال پیش در هندوستان اختراع شد و در حدود سال 900 توسط بازرگانان عرب به اروپا برده شد.
در این سیستم تمام شماره ها را با 9 رقم می نوشتند 1، 2، 3 ،4، 5، 6، 7، 8، 9 و بعد صفر. این سیستم اعشاریست که بر اساس عدد ده قرار گرفته است.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6