رودخانه ها چگونه تشکیل می شوند؟

باران و سایر آبهای روی سطح کره زمین بطور دائم در حرکت هستند. رودخانه ها همان نهرهای بزرگی می باشند که این وظیفه را انجام می دهند. بطور کلی به آب رو کوچکتر از رود، نهر گفته شده و به آب رو کوچکتر از نهر هم جوی و بالاخره به آبرو کوچکتر از جوی هم جویبار می گویند.

خیلی از رودخانه ها به داخل دریا می ریزند. ولی بعضی ها هم به طرف دریاچه ها جریان دارند و رودخانه هایی که وارد دشتهای خشک می شوند، رفته رفته کوچک و کم آب گردیده تا اینکه در اثر تبخیر یا فرو رفتن به داخل خاک بالاخره خشک و ناپدید می گردند.

قسمتی از آب رودخانه را آب باران که در آبروهای نهرها جاری می شود تأمین می کند. قسمتی دیگر هم ممکن است در اثر آب شدن یخ و برف و جاری شدن چشمه سارها و یا بالاخره از آب دریاچه هایی تأمین گردد.

رودخانه های بزرگ، دارای شاخه های متعدد یا نهرهای کوچکتری می باشند که همگی به داخل نهر اصلی می ریزند. مثلا” رودخانه های «اوهایو» و «میسوری» که هر دو رودخانه های عظیمی هستند. در حقیقت شاخه های رود بسیار عظیم و پر آب «میسی سی پی» بشمار می روند. هر شاخه رودخانه، خود شاخه های کوچکتر دارد و بنابراین شبکه عظیمی مانند میسی سی پی از هزاران رودخانه، نهر، جویبار و جوی تشکیل گردیده است.

به زمینی که توسط شبکه رودخانه زهکشی می گردد حوضه زهکشی یا آبریز گفته می شود. رودخانه میسوری _میسی سی پی که در حدود 3890 میل درازا دارد، منطقه ای به وسعت تقریبی 1243700 میل مربع را زهکشی می کند. رودخانه «آمازون» که طول آن 3900 میل است، دارای آبریزی به وسعت بیش از 2722000 میل مربع می باشند.

رودخانه ها باعث فرسایش و جابجایی خاک گردیده و کم کم آنرا وارد دریا می کنند. بنابراین در مدت هزاران سال، فرسایش و سائیدگی عظیمی از خاک را بوجود می آورند. گراند کانیون را می توان بهترین نمونه این نوع پدیده در جهان دانست که چگونه رودخانه ها می توانند دره های عظیمی را در داخل زمین ایجاد کنند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1