نخستین فانوس دریایی ساخته ی کیست؟

شاهراهی را تصور کنید که فاقد هرگونه علایم راهنمایی است. نه پرتگاهها را به ما نشان می دهد، نه چهارراهها را و نه راههای فرعی را که ما بتوانیم راحت به سوی مقصد خود رانندگی کنیم.

روشن است که رانندگی در چنین شاهراهی بسیار دشوار است. پس ما درمی یابیم که یک شاهراه باید حتما علایم راهنمایی را داشته باشد.

این مثال برای راههای خشکی آورده شده، اما در دریا نیز همین گونه راههای آبی به نصب علایم راهنمایی نیازمندند. فانوس دریایی یکی از این علایم به شمار می آید.

کشتیرانان به راهنمایی آن، راه بندر مقصد را می پویند، مکان خود را در دریا درمی یابند و نقاط کم عمق آب را می شناسند.

نخستین فانوس های دریایی، برج های کوتاهی بودند که برفرازشان زنبیل های فلزی قرار می گرفت و با چوب و زغال پیوسته روشن بودند.

گویا هزاران سال پیش بشر فانوس دریایی را می ساخته، یعنی درست از همان هنگام که کشتی را درست کرد و پایش به راههای آبی دریا باز شد.

البته تاریخ دقیق پیدایش «فانوس دریایی» معلوم نیست. با این وصف می دانیم که هفت قرن پیش از میلاد، فانوس دریایی بسیار معروفی ساخته شده بود. این فانوس هنوز در دماغه ی زیگوم، واقع در تنگه ی «داردانل» سرپاست.

مهمترین فانوس در زمان های قدیم آن بود که از مرمر در بندر اسکندریه واقع در مصر، ساخته شده بود. نام آن را فاروس نهاده بودند.

«فاروس» نام جزیره ای است که این فانوس برفراز آن قرار گرفته بود. ارزش این فانوس برابر با یک میلیون دلار تعیین گردیده و خود یکی از «عجایب هفتگانه ی جهان» به شمار می رفت.

آتش فروزان این فانوس از سه قرن پیش از میلاد مسیح پیوسته راهنمای کشتی ها به بندر اسکندریه می بود.

رومیان بسیاری از فانوس های دریایی مشهور جهان را ساخته بودند. مانند فانوس دریایی بولونی در فرانسه که تا قرن هفدهم هنوز هم مورد استفاده ی کشتیرانان بود.

فانوس هایی را که رومیان می ساختند در مقایسه با فانوس های امروزی بسیار کوچک و از نظر ساختمان ضعیف می نمودند.

اکنون تقریبا هر کشوری که ساحل دریا دارد، اداره ای هم به منظور ساختن و نگهداری فانوس های دریایی تأسیس کرده است.

اگر بنا باشد فانوس دریایی را در خشکی بسازند، کار به سهولت پیش می رود. ولی بنای آن برفراز صخره ای که بر اثر امواج سر از آب بیرون آورده، یا بر فراز زمین کم عمق دریا که پیوسته دستخوش دگرگونی هاست مهندسین را با مشکلات فراوان روبرو می سازد.

فانوس دریایی یا از سنگ سختی مانند گرانیت ساخته می شود، یا آنکه آن را از بتن آرمه یا فولاد و چدن می سازند.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 2