عوض کردن خطوط قدیمی راه آهن و ساختن مسیرهایی که کاملا” برای قطارهای تندرو مناسب باشد، کاری است پر زحمت و پر خرج.
به همین دلیل سازندگان راه آهن می کوشند قطارها را طوری بسازند که بتوانند با سرعت زیاد بر روی همان خطوط قدیمی راه آهن حرکت کنند.
یکی از قطارهای جدیدی که می تواند بر روی خطوط قدیمی راه آهن به راحتی و با سرعت زیادی کار کند، قطار مسافربری پیشرفته نام دارد.
این قطار، مانند بسیاری از قطارهای مسافری جدید، لوکوموتیو، جداگانه ندارد. بلکه چندین موتور برقی با فاصله در طول قطار قرار گرفته اند.
بعضی از این قطارها کاملا” با برق کار می کنند و بعضی دیگر با توربین های گازی کوچکی شبیه به آنچه در هواپیما به کار می رود.
این قطار را طوری می سازند که سبک باشد. بنابراین می توان با شتاب دادن به موتورها، سرعت آن را در مدت کوتاهی افزایش داد.
کارکنان قطارهای دیزلی و برقی از آسایشی برخوردار هستند که در زمان لوکوموتیوهای بخار وجود نداشت. امروز خود لوکوموتیو هم به اندازه ی واگن های مسافری راحت و جادار است. روزگاری کارگران و راننده ی قطار ناچار بودند عرق ریزان در گرمای سوزان کوره ی بخار بایستند و ذغال سنگ را با بیل در کوره بریزند.
امروزه واگن راننده پنجره های روشن و هوای کافی دارد. در تابستان خنک و در زمستان گرم نگه داشته می شود. راننده، قطار را به کمک دکمه ها و اهرم ها هدایت می کند و در هر لحظه به خوبی از وضع موتور و قسمتهای دیگر قطار باخبر می شود. حال آنکه لوکوموتیوهای بخار گاهی حتی دستگاه سرعت سنج هم نداشتند.
قطار مسافری پیشرفته از نظر آسایش و دقت راننده، کامل تر از قطارهای معمولی است. این قطار تنها یک راننده دارد. راننده در اطاق خود پشت پنجره بزرگی از شیشه ی نشکن می نشیند و قطار را هدایت می کند.
دستگاههای گوناگون او را از وضع موتور باخبر می کنند و همیشه به وسیله ی دستگاههای الکترونیکی و تلفن رادیویی با قطارهای دیگر و مرکز کنترل قطارها تماس دارد. به این ترتیب راننده ی امروزی قطار، بیشتر به دانش های فنی نیاز دارد تا به زور بازو.
منبع: دانستنی های نوجوانان جلد 7
