مخترع بالابر کیست؟

این فکر که وسیله ای برای بالا بردن مورد نیاز بشر است، ابتکار شخص معینی نبود، بلکه با گذشت زمانهای بسیار طولانی این اندیشه پرورش یافت و صنعت بالابر گسترش پیدا کرد.

اصول مکانیکی بالابر قرنها مورد استفاده ی بشر بوده است. یونانیان باستان برای بالا بردن اشیاء، (قرقره) و (نورد) به کار می بردند.

منظور از قرقره یک چرخ شیاردار است که ریسمانی دور آن می پیچید، و نورد نیز یک چرخ پهن استوانه ای شکل مانند طبل بود که به ریسمانی پیوسته بود.

نورد را با دسته ای که داشت، می گرداندند و آنگاه بر طبق جهت حرکت، ریسمان به دور آن می پیچید و یا از دورش باز می شد.

قرقره نیز همین گونه، یعنی با پیچیدن ریسمانی به دورش و یا باز شدن ریسمان، باری را به بالا حمل می کرد و یا از جایی پایین می آورد.

در قرن هفدهم بالابری اختراع شد که نام صندلی پرنده به آن دادند، زیرا مردم را سوار می کرد و به آخرین طبقه ی ساختمان می برد.

این ماشین با قرقره و وزنه کار می کرد.

صندلی با همه ی دستگاهش در بیرون ساختمان نصب می شد.

صندلی پرنده هرگز مورد استقبال واقع نشد.

در نیمه ی اول قرن نوزدهم استفاده از بالابرها، البته بیشتر برای حمل بارهای سنگین، رواج یافت.

طبله ی بالابرها با نیروی بخار می چرخید.

وحشت مردم در استفاده از بالابرها به خاطر این بود که می ترسیدند ریسمانش از جا در برود و یا پاره شود و بر اثر آن، بالابر بشدت به زمین فرو افتد.

 در 1825 یک مخترع امریکایی به نام ایلایشا اتیس دستگاه اطمینان را برای بالابرها اختراع کرد که عبارت بود از چند گوه ی فنری که به مجرد پاره شدن ریسمان، بالابر را در تونل خود در همان نقطه ای که رسیده بود، گیر می داد.

وی در سال 1853 در میدان کریستال لندن، بالابری برای حمل بار را مجهز به همین دستگاه اطمینان به نمایش گذاشت.

از آن پس دیگر بالابرها مورد استقبال روزافزون قرار گرفتند.

در 1857 اتیس نخستین بالابر حمل افراد را در یک فروشگاه شهر نیویورک نصب کرد.

بالابر اتیس با نیروی بخار حرکت می کرد. ولی در نیمه ی دوم قرن نوزدهم با اکتشاف برق و اختراع ماشین های برقی، بالابر و از پی آن ساختن آسمانخراش ها رونق فراوان یافت.

بالابر برقی که امروزه نیز مورد استفاده ی ماست، اختراع یک مهندس آلمانی به نام ورنر زیمنس است.

اینک یک رکورد جهانی برای بالابر: سریع ترین آسانسور در جهان را شرکت میتسوبیشی به سال 1978 برای یک آسمانخراش 60 طبقه به ارتفاع 236 متر در توکیو ساخت. سرعت آسانسور 610 متر در دقیقه است.

منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد دهم