در زبان لاتین کلمه ایستبه نام پنی سیلوس که به معنی دم کوچک می باشد. این کلمه را به قلم ظریف و نرم اطلاق می کردند و کلمه پنسیل در آغاز به معنی قلم موی کوچک و نرم و نوک تیز بوده است.
البته امروزه پنسیل به معنی کاملا” متفاوتی استعمال می شود. مداد را آنچنانکه ما می شناسیم کمتر از دویست سال عمر دارد. در حدود پانصد سال پیش ماده گرافیت در معدنی واقع در کمبرلند انگلستان کشف شد. معروف است که تعدادی از انواع مدادهای زمخت و ابتدایی اول در آن موقع ساخته شده است.
در نورمبرگ، آلمان، خانواده مشهور فابر کارخانه خود را در سال 1760 تأسیس کردند و گرافیت گرد شده را برای ساختن نوعی مداد بکار بردند ولی موفقیت زیادی بدست نیاوردند.
بالاخره، در سال 1795 ، شخصی به نام کنت گرافیت را با نوعی گل رس مخلوط کرد و با فشار کافی مدادی ساخت که بعدها اساس ساختن انواع مدادها گردید و امروزه همان روش بکار می رود.
شاید این نکته را بدانید که مداد سربی محتوی سرب نیست بلکه یک ماده معدنی بنام گرافیت دارد. گرافیت، مانند سرب، وقتی روی کاغذ کشیده شود علامتی بر آن باقی می گذارد، به این دلیل آن را سرب سیاه می نامند و از اینجاست که نام مداد سربی معمول شده است.
برای ساختن مداد گرافیت خشک را می کوبند و با گل رس و آب مخلوط می نمایند. هرقدر گل رس بیشتر باشد، مداد سفت تر خواهد شد، ولی هر قدر گرافیت بیشتر شود، مداد نرمتر خواهد گشت. پس از آنکه مخلوط غلظت خمیری پیدا کرد، آنرا از درون دستگاه فشار عبور می دهند و هنگام خارج شدن آن از دستگاه فشار بصورت نواری نرم و نازک درمی آید، سپس آن را به شکل مستقیم درآورده و به طول معین می برند و بعد آن را خشک کرده و در کوره عظیمی قرار می دهند که بپزد.
در همین حال جلد مداد هم فراهم شده است، به این معنی که قطعه ی از چوب سرو قرمز یا کاج را دو نیمه کرده و درون آن شیاری ایجاد می نمایند که مغز مداد در آن قرار گیرد. پس از آنکه مغز مداد (گرافیت) در شیار قرار داده شد، نیمه های چوب مداد را بهم می چسبانند. اره ای این چوب مدادها را به شکل مداد جداگانه ای می برد، و بوسیله ماشین مخصوص رویه مداد را با یک لعاب صیقل می دهند.
امروزه بیشتر از سیصد و پنجاه نوع مداد ساخته می شود، که هر کدام برای استفاده بخصوصی هستند. می توانید مداد سیاه را در 19 نوع مختلف از حیث سختی یا نرمی مغز آن تهیه کنید، 72 نوع مداد رنگی مختلف بدست آورید، مدادهایی موجود است که با آن روی شیشه، پارچه، پلاستیک و فیلم سینما می توانید بنویسید. حتی مدادهایی وجود دارد که توسط مهندسین در نمای خارجی ساختمان ها بکار می رود و علامت و اثر آن سالهای طولانی با وجود قرار گرفتن در معرض هوا و حرارت تغییری نمی یابد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6
