دانشمندان معتقدند که دایناسورها حدود 180 میلیون سال پیش، در روی زمین به وجود آمدند و حدود 60 هزار سال پیش بود که این حیوانات غول پیکر به کلی نابود شدند.
چون دایناسورها از خزندگان به شمار می آمدند پس باید از نسل آن خزندگانی بوده باشند که قبلا” بر روی زمین می زیستند.
خزندگان یکی از رده های حیوانات بوده، دارای این مشخصاتند:
در خشکی می توانند زیست کنند، ساختمان قلبشان به گونه ی خاصی است و بیشترشان پولکهایی بر روی اندام خود دارند.
نخستین خزندگان مدتها پیش از دایناسورها بوجود آمدند. آنها شبیه دوزیستان بودند، یعنی می توانستند هم در آب و هم در خشکی زندگی کنند. ولی با این وصف، برای تخم گذاری می بایست به خشکی می آمدند. در غیر این صورت، نوزادی از درون تخم هایشان بیرون نمی آمد.
نوزاد خزندگان نخستین، هم شش داشتند و هم پا. پس می توانستند به راحتی تنفس کنند و در ضمن از حشرات هم تغذیه می کردند.
با گذشت زمان، این خزندگان بزرگ و بزرگتر و نیرومندتر شدند.
نخستین دایناسورها که وارد مرحله ی تکامل شدند شبیه اجداد خزنده ی خود بودند. یعنی برخی به شکل سوسمارهای بزرگ و برخی دیگر هم به شکل لاک پشتها. آنها دمی کوتاه، پاهایی کلفت و سری درشت داشتند و از گیاهان تغذیه می کردند.
نخستین دایناسورها به بزرگی یک بوقلمون بوده اندامی باریک داشتند و بر روی دو پای عقبی خود راه می رفتند.
برخی از انواع دایناسورها همچنان کوچک باقی ماندند. ولی برخی دیگر پیوسته درشت و سنگین می شدند، تا جایی که پس از گذشت سالها، بعضی از این حیوانات تا حدود 2 تا 5/2 متر قد کشیدند.
سپس باز هم دایناسورهایی بزرگتر پیدا شدند که حدود 6 متر درازای قامتشان بود و به سنگینی جثه یک فیل بودند. سرشان کوچک و کوتاه بود، دندانهایشان به قدری کند بود که فقط با آن می توانستند گیاه بخورند. این دایناسورها در جاهای پست و باتلاقی زیست می کردند.
سپس دوره ی جدیدی در عصر خزندگان پدید آمد. در این هنگام بعضی از دایناسورها به حدی بزرگ شده بودند که دیگر پاهایشان قادر به تحمل جثه ی آنها نبود. از این رو، بیشتر در رودخانه ها و باتلاق ها بسر می بردند.
یکی از این حیوانات غول پیکر به نام برنتوزرس نامیده می شد. این حیوان 38 تن وزن و حدود 20 تا 25 متر طول داشت.
البته در همان زمان دایناسورهای دیگری هم بودند که در گوشه و کنار در خشکی زندگی می کردند، مانند آلوزرس. درازای این حیوان به ده متر می رسید و دندانها و پنجه هایی تیز داشت. این حیوان حتی برنتوزرسها و برخی حیوانات علفخوار دیگر را می درید و می خورد.
بنابراین، درمی یابید که چگونه دایناسورها مرحله ی خاصی در تاریخ زندگی خزندگان پدید آورده بودند.
علت نابود شدنشان شاید تغییرات کلی آب و هوای زمین بوده باشد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 3