نخستین کسی که پنی سیلین را شناخت که بود؟
بشر برای مبارزه با بیماری ها پیوسته در جستجوی یافتن سلاح بوده است. ولی کمتر سلاحی مانند پنی سیلین این همه زود مورد توجه همگان قرار گرفت و در همه جا متداول گشت.
چه هنوز چیزی از کشف این دارو نگذشته بود که ناگهان مردم در سراسر دنیا از پیدایش چنین اعجاز پزشکی آگاه شدند.
با این همه، نمی توان پنی سیلین را یک اعجاز بشری نام نهاد، یعنی این طور نبود که فقط نبوغ انسان آن را در آزمایشگاه ها به دست آورده باشد.
پنی سیلین یکی از اعجاز های طبیعت است. مادّه ی نیرومندی که به جان باکتری ها می افتد و خودش از نوعی قارچ به دست آمده است.
پنی سیلین را آنتی بیوتیک هم می خوانند. یعنی مادّه ای که خود از موجود زنده بدست آمده و بر موجودات زنده ی دیگر، یعنی باکتری ها، اثر کشنده دارد.
آنتی بیوتیک یک پدیده ی کاملا” جدید نمی باشد. زیرا در 1877 بود که لویی پاستور به نقش آنتی بیوتیک پی برد. آنگاه چند مادّه ای که دارای این خاصیت بودند برای درمان بیماری های عفونی مورد استفاده قرار گرفتند.
البته گاهی هم برای درمان چنین بیماری ها برخی از «قارچ ها» یا «کَفَک ها» را مصرف می کردند،و چه بسا که قارچ مولّد پنی سیلین نیز از سال ها پیش مورد استفاده ی بشر قرار گرفته بود، ولی کسی به خوبی از آن آگاهی ندارد.
اَلِکسانِدر فِلمینگ نخستین دانشمندی بود که به سال 1928 برای نخستین بار به تشریح این مادّه شگفت آمیز پرداخت و نامش را پنی سیلین نهاد.
گرچه پنی سیلین بطور اتفاقی کشف گردید، ولی بزودی آن را به دست مطالعات جدّی سپردند.
کشف پنی سیلین از مطالعه ی کفک ها روی داد. یعنی دیدند که برخی از کفک ها مادّه ی بسیار نیرومندی که همان پنی سیلین است، تولید می کند.
سپس متوجّه شدند که این مادّه قادر است بعضی از انواع باکتری های بیماری زا را نابود کند، ولی بر روی برخی دیگر البته بی تأثیر بود.
موضوع جالب تری که بعدا” کشف گردید این بود که گرچه پنی سیلین با میکروب ها وارد مبارزه می شود، ولی اثر زیان بخشی برای سلول های بدن انسان ندارد.
این مطلب از آن رو بسیار مورد توجّه قرار گرفت که داروهای گندزدایی که در آن روزها متداول بود بر روی سلول های بدن انسان اثر بدتری داشت تا بر روی میکروب ها.
پنی سیلین کار خود را با روش «گزینشی» انجام می دهد. یعنی آنکه می گردد تا میکروب های خاصّی را پیدا کند و فقط همان ها را فلج سازد. ولی بر روی میکروب های دیگر یا بی تأثیر است و یا اثر بسیار کمی دارد.
پنی سیلین این سه نقش را بازی می کند:
1_ جلوگیری از رشد میکروب
2 _ کشتن میکروب ها
3 _ حل کردن لاشه ی میکروب های مرده در برخی موارد به طوری که دیگر هیچ اثری از آنها باقی نمی گذارد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 2