کربن برای کلیه اشکال مختلف زندگی اهمیت دارد. کربن کمتر از یک درصد تمام مواد را تشکیل می دهد ولی هر چیزی که زندگی می کند یا زندگی کرده است، شامل این عنصر می باشد. بدن تمام موجودات زنده از ترکیبات کربن ساخته شده و در نقاطی از کره زمین که این ماده پیدا شود، به هر مقدار که باشد، احتمالا” نشانه آن است که حیات وجود داشته است.
نباتات و گیاهان کربن را از گاز اکسید کربن موجود در هوا گرفته و در ساختمان ریشه ها، ساقه ها و برگهای خود به مصرف می رسانند. حیوانات هم کربن را از راه مصرف گیاهان بدست می آورند.
در همان زمان اکسید کربن هم بوسیله تنفس حیوانات و هم هنگام فساد نباتات به هوا برگشت داده می شود.
از تمام اشکال گوناگون کربن، معروف ترین و شاید با ارزش ترین آن برای انسان، همانا ذغال سنگ باشد. در حدود چهار پنجم ذغال سنگ کربن بوده و بقیه هیدروژن و سایر عناصر می باشند. جاذبه بین کربن و اکسیژن تقریبا” مانند کشش و جاذبه ای است که بین آهن و آهن ربا وجود دارد.
این یکی از عللی است که ذغال سنگ را تا این حد با ارزش نموده است؛ وقتی که ذغال سنگ می سوزد، عناصر آن مخصوصا” کربن آن با هوا ترکیب شده و این سوختن تولید انرژی حرارتی می کند که به طرق زیادی توسط بشر مورد استفاده قرار می گیرد.
کربن هایی که اختلاف زیادی با یکدیگر دارند، پیدا می شود. مثلا” دو نوع بسیار متفاوت آن گرافیت و الماس می باشند. گرافیت نرم و لغزنده بوده و یک روغن عالی از آن بدست می آید که مخصوص ماشین آلات می باشد. یا اینکه وقتی که با رس مخلوط می شود، به اندازه کافی سخت گردیده و از این ماده هم در ساختن مداد سربی استفاده می کنند. در حالی که الماس برعکس گرافیت سخت ترین ماده شناخته شده در طبیعت است.
اتم های کربن می توانند به یکدیگر پیوسته و به اتم های عناصر دیگر متصل گردند. بدین ترتیب این اتم ها بطرق مختلف زیادی ترکیب شده و ترکیبات فراوان کربن را تشکیل می دهند. یکی از ساده ترین آنها اکسید کربن می باشد که هنگام سوختن کربن در اکسیژن وارد اتمسفر می گردد. مونواکسید کربن گازی است سمی و هنگامی که کربن در جایی که به اندازه کافی اکسیژن نیست بسوزد پدید می آید.
کربن گرچه آزادانه در درجات حرارت زیاد در مقابل سایر عناصر و ترکیبات واکنش نشان می دهد ولی به سادگی با آنها ترکیب نمی شود.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 1
