هنگامی که به موجودات زنده ی بسیار کوچکتر از خودمان می نگریم، تصور می کنیم که این موجودات فاقد اندامهایی مشابه آنچه که در بدن انسان است باشند. آخر چگونه موجود کوچکی مانند یک حشره می تواند دارای اندامهای فاقد قلب، دستگاه گردش خون باشد؟ اما معجزه ی مهم حیات تنها این نیست که این موجودات اندام های لازم را داشته باشند. بلکه مهمتر این است که این اندام ها متناسب با نحوه و نیاز زندگی هر حشره ساخته شده و عمل می کنند.
بدن یک حشره ی بالغ از سه قسمت: سر، قفسه ی سینه و شکم تشکیل شده است. در قسمت جلو سر 2 شاخک گیرنده دارند که معمولا” بر روی آنها چند عضو کوچک بویایی قرار دارند. چشم ها و دهان نیز از اجزاء سر به شمار می آیند. یک حشره علاوه بر قلب، دارای خون و دستگاه گردش خون نیز می باشد.
خون از طریق منافذی که مجهز به دریچه هستند وارد قلب می شود. هنگامی که قلب منقبض می گردد این منافذ بسته شده و خون توسط سرخرگها بیرون رانده می شود. حشرات برخلاف انسان فاقد سیاهرگ و سیستم مویرگی هستند.
در بدن انسان، اکسیژن توسط خون به نقاط مختلف بدن حمل می شوند. اما حشرات، برای رساندن خون، نیازمند به دستگاه گردش خون خود نیستند و به همین دلیل این سیستم در بدنشان چندان توسعه نیافته است.
سیستم تنفسی حشرات متفاوت است. بدن آنها دارای مجاری کوچکی است که به منافذ سطح بدن ختم می شود. هوا از طریق این مجاری تنفسی وارد بدن حشره شده و مستقیما” به درون سلولها هدایت می شود. به این ترتیب می بینیم که یک سیستم تنفسی پیچیده تر، ممکن است با اندازه ی بدن آنها سازگار نباشد. از طرف دیگر این چنین سیستم ساده ای برای حیوانات بزرگتر مناسب نمی باشد.
اگر دقت کنیم می بینیم که تقریبا” نیمی از موجودات زنده با کمک همین سیستم تنفسی ساده زندگی می کنند و این سیستم چندان هم بی فایده نیست. آیا می دانید که نام دیگر حشره شش پاست؟
این عبارت از 2 کلمه یونانی شش و پا تشکیل شده و اگر پاهای یک حشره را بشمارید، می بینید که 6 پا کاملا” نام مناسبی برای آنهاست.
هر شش پای حشره در 3 جفت به قفسه ی سینه متصل شده اند.
در طبیعت هزاران گونه حشره وجود دارد که در میان آنها، بعضی ها، بهترین دوستان آدمی و بقیه خطرناک ترین دشمنان او به شمار می آیند.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 8
