تقریبا یک ماه طول می کشد تا ماه یک دور کامل گرد زمین بچرخد. ماه دور محور خود نیز می گردد. این گردش دقیقا 27 روز و 7 ساعت و 43 دقیقه طول می کشد.
چون زمان گردش ماه در مدار خود به دور زمین و چرخش آن دور محور خودش تقریبا به یک اندازه زمان می برد، همیشه یک سوی آن به سمت زمین است.
ماه جرم تاریکی است که از آن نوری باز نمی تابد. اگر ماه را درخشان می بینید، برای این است که خورشید بر آن می تابد و با نورش آن را روشن می کند.
همچنان که ماه به دور زمین می چرخد، هر شب قسمتی از جرم آن روشن می شود. به همین دلیل است که ما آن را به اشکال مختلفی می بینیم.
گاهی تمام ماه به صورت یک قرص کامل رؤیت می شود و گاهی هم فقط قسمتی از آن تابان است.
این تغییر شکلها را که در ماه پدید می آید، اهله ماه می نامند. البته این گونه تغییرها در ماه فقط از دید ماست، وگرنه در خود ماه هرگز تغییری رخ نمی دهد.
آغاز اهله ی ماه هنگامی است که ماه بین زمین و خورشید قرار می گیرد و ماه نو را پدید می آورد.
ماه در چنین زمانی قابل رؤیت نیست. سپس لبه ی آن هویدا می شود و هلال ماه را پدید می آورد.
بخش تابان ماه پیوسته گسترش می یابد تا جایی که نیمی از قرص آن روشن می شود. این حالت را تربیع می گویند.
پس حالت «تربیع» هنگامی است که ماه به صورت نیم دایره ی روشن درمی آید. حالا اگر در نیمه ی اول ماه باشیم، آن را«تربیع اول» خوانند.
هنگامی که تمام قرص ماه روشن شود، آن را بدر یا «ماه شب چهارده» می گوییم. در این حال به نیمه ی ماه رسیده ایم و از آن پس دوباره ماه رو به تاریکی می رود و هرشب مقداری از سطح تابنده اش کاسته می شود.
هنگامی که دوباره نیمی از ماه تاریک شود، اصطلاح تربیع آخر را به کار می بریم. از این پس ماه رفته رفته تاریک و تاریک تر می گردد تا دوباره از نظر ناپدید شود و از پی آن، در ماه نو، دوباره به صورت هلال در آید.
«اهله ی ماه» 2/1 29 روز طول می کشد و در هر ماه پیوسته همین شیوه تکرار می شود.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد دهم
