فکر آنکه چیزی مثل پول رواج داشته باشد یکی از باشکوه ترین کارهایی است که تا به حال توسط بشر انجام گرفته است. ولی خیلی از مردم نمی دانند این فکر از کجا پیدا شده یا چرا پول با ارزش می باشد. هزاران سال قبل، پول بکار برده نمی شد.
انسان در معاملات خود به ترتیب مبادله عمل می کرد. به این معنی که اگر شخصی چیزی می خواست لازم نبود خود به تهیه و تدارک آن اقدام کند بلکه کسی را پیدا می کرد که آن کالا را داشته باشد و او آن را با چیزی دیگر مبادله نماید. اگر دارنده کالا آنچه را که متقابلا” به او عرضه می شد نمی پسندید دیگر، کالای خود را نمی توانست بگیرد.
در طول زمان اشیاء بخصوصی به جای پول به کار می رفت زیرا همه کس حاضر بود آن اشیاء را برای مبادله بگیرد. به عنوان مثال، گاو، توتون، غلات، پوست، نمک و دانه های تسبیح و مهره تماما” به جای پول به کار می رفت و مردم آن را قبول می نمودند.
بالاخره جانشین همه این وسایل گوناگون مبادله، قطعات فلزی طلا و نقره گردید. بعدها مسکوکات را با عیار و وزن معین ساختند و همین عیار و وزن نشان دهنده مقدار معینی از کالاهای مختلف بودند. مثلا” چند مسکوک علامت بهای گاو بود یا با فلان تعداد سکه می شد پنجاه کیلو توتون خرید و امثال آن.
البته امروزه، اسکناس یا سکه را دولت منتشر می نماید و هر کسی آن را قبول کرده و به کار می برد، اما چه چیز باعث ارزش پول می شود و چه فوایدی برای ما دارد؟ پول چهار کار عمده برای ما انجام می دهد اول، امکان مبادله کالا و داد و ستد. فرض کنیم شما یک دوچرخه می خواهید و برای بدست آوردن آن به چمن زنی می پردازید، اما کسی که چمن های او را می زنید دارای دوچرخه نیست. او به شما پول می پردازد و شما آن پول را به مغازه دوچرخه فروشی می برید و دوچرخه مورد نظر را می خرید. پس پول این امکان را فراهم کرد که کار شما را با کالایی که لازم دارید مبادله نماید.
دوم، پول معیار ارزش ها می باشد. این بدان معنی است که پول را می توان برای اندازه گیری و مقایسه ارزش اشیاء مختلف بکار برد. شما می خواهید چمن زنی کنید و برای هر ساعت کار فرضا” 2 تومان اجرت می خواهید. یک دوچرخه 250 تومان ارزش دارد. پس می توانید مجسم کنید که ارزش دوچرخه نسبت به کارش چقدر می باشد.
سوم، پول به منزله مخزن ارزش هاست، شما محصول گوجه فرنگی خود را نمی توانید انبار کنید، چون طبیعتا” گوجه فرنگی فاسد شدنی است، ولی اگر آنرا بفروشید می توانید پول آنرا برای استفاده آینده ذخیره نمایید.
چهارم، پول به منزله مقیاسی برای پرداخت های آینده است. شما سه لیره نقد به دوچرخه فروش می دهید و قرار می گذارید که بقیه را بعدا” پرداخت نمایید. بدیهی است دیگر تخم مرغ یا گوجه فرنگی یا توپ تنیس به جای قیمت دوچرخه نمی دهید و بنابراین در این مورد پول است که به جای پرداخت های بعدی به کار می رود.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 6