قند یکی از قدیمیترین فرآورده هایی است که بشر توانسته آن را از طبیعت به دست آورد. هزاران سال پیش مردم هندوستان طرز تهیه قند از نیشکر را کشف کردند. اما اروپاییان هرگز چیزی به نام قند را نمی شناختند، تا آنکه در جریان جنگهای صلیبی به وسیله عربها به وجود آن پی بردند.
در آغاز، قند بسیار کمیاب بود و حتی به عنوان دارو مصرف میشد. اما امروزه از خوراکیهای ارزان قیمت به شمار می رود.
در ایالات متحده آمریکا مصرف سالانه هر شخصی حدود 50 کیلو است.
وقتی که ما می گوییم قند، مقصودمان از این واژه بیش از صد نوع ماده شیرین مزه است که به لحاظ ترکیب شیمیایی همه یکسانند. یعنی آنکه همه شان از سه عنصر زیر پدید آمده اند:
- کربن
- ئیدروژن
- اکسیژن
مقدار کربن ممکن است تغییر یابد، ولی ئیدروژن و اکسیژن همیشه باید به نسبت دو بر یک باشند.
از این رو، قند نوعی ئیدرات کربن به شمار می رود. گیاهان نیز برای مصرف خود قند می سازند.
آن را در خود ذخیره کرده بعد به تدریج برای درست کردن الیاف، دانه و مواد لازم برای رشد خود به مصرف می رسانند.
قند در وجود انسان حرارت و نیرو تولید می کند و سبب رشد او نیز می گردد.
قند انواع گوناگونی دارد و هر قندی از منبع خاصی پدید می آید.
لاکتوزقند شیر است و کودک آن را به همراه شیر وارد بدن خود می کند.
فروکتوز قندی است که ما از میوه ها بدست می آوریم.
گلوکز قندی است که از سبزیجات، حبوبات و از سیب زمینی به دست می آید.
اما ساکارز متداولترین قندی است که ما مصرف می کنیم و از چغندر یا نیشکر تهیه می شود.نیشکر به تیره ی گندمیان تعلق دارد.
نیشکر در آب و هوای گرم و مرطوب در مناطق گرمسیری یا حوالی آن به عمل می آید. گاهی بلندی نیشکر به 6 متر می رسد.
ساقه های نیشکر را می برند، سپس آنها را تمیز کرده به کارخانه های تصفیه ی شکر می برند.
در آنجا ساقه‌ها را خوب می شویند و بعد ریز ریز خردشان کرده از لای غلتکهای بسیار سنگینی عبورشان می‌دهند. آنگاه بر اثر فشار، مایعی از چلاندن نیشکرها به دست می آید. این مایع به رنگ سبز یا خاکستری تیره بوده حالت اسیدی دارد.
آنگاه برای تصفیه کردن این مایع و گرفتن مواد زایدش، مواد شیمیایی مخصوصی برآن می افزایند.
شیره ی تمیز و پالایش یافته ای که از آن به دست می آید به درون تغارهای خلا، رهسپار می گردد. در آنجا بر اثر تبخیر به صورت مایع غلیظی در می آید.
اکنون این مایع، مخلوطی از بلورهای شکر و ملاس یعنی شیره‌ی قند است که باید آن را از استوانه‌هایی عبور داد تا شیره‌ی قندش جدا شود و فقط شکر قهوه‌ای رنگ و خامی از آن باقی بماند.
البته کار در همین جا پایان نمی گیرد. بلکه تازه آن شکر خام را به تصفیه خانه می برند.
در آنجا ذوبش کرده به وسیله ی مواد شیمیایی نیز تصفیه اش می کنند تا سرانجام به صورت ذرات شکر تصفیه شده در دسترس ما قرار می گیرد.
پس در این مرحله است که ما شکر خالص و سفیدی به دست آورده ایم. سپس می توان آن را هم به اشکال گوناگونی مانند حبه، گردو یا کلوخه در آورد.
