ترانزیستور چیست؟
ترانزیستور در سال 1948 اختراع شد. از آن پس دستگاه های متنوع و جالبی با استفاده از ترانزیستور پیوسته پدید آمدند، مانند: رادیوی جیبی، سمعک، دستگاه فرستنده ی رادیویی، کامپیوترهای الکترونیکی، هواپیما و حتی موشکها.
کار ترانزیستور همان کار لوله ی خلأ است.
لوله ی خلأ برای فزون سازی (یا تقویت) امواج الکتریکی به کار می رود، یعنی امواجی که مثلا از فرستندهی رادیو یا تلویزیون پخش می شوند. این امواج باید حتما تقویت شوند وگرنه دستگاه رادیو و تلویزیون منزلتان، صدا و تصویر ضعیفی به شما تحویل خواهند داد.
ترانزیستور هم همین گونه مانند لولهی خلأ برای فزون سازی امواج نور و صدا به کار میرود. ولی از آن بسیار کوچکتر بوده و مصرف برقش هم خیلی کمتر میباشد.
در لولهی خلأ جریانهای الکتریکی در حال عبور از خلأ، کنترل میشوند. ولی در ترانزیستور کنترل این جریانها در حال عبور از میان جسم جامدی انجام میپذیرد، و به همین دلیل است که آن را فزونساز جامد گونه نامیدهاند.
ترانزیستور از ژرمانیوم و سیلیسیوم ساخته میشود. این اجسام نیمه رسانا میباشند.
نیمه رسانا به اجسامی میگویند که ضعیفتر از فلزها، مانند مس و قویتر از اجسام دیگر، مانند شیشه، جریان برق را انتقال میدهند.
فایدهی اشیای نیمه رسانا آن است که جریان الکتریکی را با هر دو بار مثبت و منفی، انتقال میدهند.
با توضیح این مطالب، چنین در یافتیم که ترانزیستور وسیلهای است برای فزونسازی جریان الکتریکی، و در واقع نوعی لامپ کنترل به شمار میآید.
از باب مثال، رادیوی جیبی شما با تحمل یک فشار الکتریکی، امواج را از فرستندهی ایستگاه رادیو میگیرد.
نیروی برق این رادیو به وسیله پیل هایش تأمین میشود.
بعد ترانزیستور، همین جریان برق را تقویت میکند و در نتیجه صدای قوی و بلندی از رادیوی شما درمیآید.
این قطعه خیلی کم به برق نیاز دارد. حتی در مقایسه با لولهی خلأ میتوان گفت که نیروی برقی هزار بار ضعیفتر از آن برای ترانزیستور لازم است.
این قطعه را میتوان در حجمهای بسیار کوچکی هم درست کرد.
منبع: کتاب به من بگو چرا – جلد 4